تأثیر هشت هفته تمرین هوازی بر سطوح استراحتی آیریزین زنان یائسه و غیر‌یائسه دارای اضافه وزن

مقدمه و هدف: اضافه وزن و چاقی به عنوان یکی از دغدغه­ها‌ی مسئولان نظام سلامت مطرح شده است. آیریزین مشتق از ژن FNDC5 مایوکاینی است که به دنبال فعالیت بدنی و تمرین باعث تولید حرارت شبیه بافت چرب قهوه‌ای می­شود. آیریزین مقاومت به انسولین را کاهش داده و تحمل گلوکز را بهبود می­دهد. هدف از این مطالعه بررسی تأثیر هشت هفته تمرین هوازی بر سطوح پلاسمایی آیریزین در زنان یائسه و غیر یائسه دارای اضافه وزن می­باشد. روش‌شناسی: 12 زن یائسه )میانگین سن 02/6 ± 42/53 سال و میانگین وزن 46/9± 83/73 کیلوگرم) و 12 زن غیر یائسه )میانگین سن 91/7 ± 08/32 سال و میانگین وزن 2/11± 33/74 کیلوگرم( در این پژوهش شرکت کردند. برنامه تمرینی شامل 24 جلسه تمرین هوازی بود که طی هشت هفته، سه بار در هفته و شدت %80-40 حداکثر ضربان قلب ذخیره اجرا شد. مدت زمان تمرین در هفته اول 25 دقیقه بود به طوری که در هفته هشتم به 45 دقیقه رسید. قبل و بعد از دوره تمرینی، سطوح پلاسمایی آیریزین، گلوکز، انسولین، مقاومت به انسولین و شاخص­های ترکیب بدن اندازه­گیری شد. یافته­ها: تغییر معنی­داری در وزن، BMI و WHR آزمودنی‌ها پس از 8 هفته تمرین هوازی مشاهده نشد (05/0p>). با این حال درصد چربی بدن در هر دو گروه کاهش معنی­داری یافت (01/0p≤). اکسیژن مصرفی بیشینه در زنان یائسه افزایشی معنی­دار یافت (01/0p<) و در زنان غیر یائسه تغییر معنی­داری مشاهده نشد (05/0p>). سطوح پلاسمایی آیریزین در زنان یائسه افزایش معنی­داری را نشان داد (05/0p<) در حالی که تغییرات معنی­داری در زنان غیر یائسه مشاهده نشد (05/0p>). هم‌چنین تغییرات معنی­داری در سطوح گلوکز خون ناشتای این گروه‌ها یافت نشد (05/0p>). انسولین و شاخص مقاومت به انسولین در گروه زنان یائسه کاهش معنی­دار یافت (به ترتیب 01/0p≤ و 05/0p<) اما در گروه زنان غیر یائسه تغییر معنی­داری نداشت (05/0p>). ارتباط معکوس و معنی­داری بین تغییرات آیریزین با تغییرات شاخص مقاومت انسولینی، وزن، شاخص توده­ بدنی و انسولین یافت شد (05/0p>) در حالی که ارتباط معنی­داری بین آیریزین با گلوکز، درصد چربی، نسبت دور کمر به دور لگن و اکسیژن مصرفی بیشینه مشاهده نشد (05/0p>). بحث و نتیجه­گیری: هشت هفته تمرینات هوازی می­تواند با تغییر سطوح سرمی آیریزین موجب بهبود شاخص­های فیزیولوژیکی و بهبود شاخص مقاومت به انسولین در زنان یائسه دارای اضافه وزن گردد.